Strategisch ontwerpen

Waar voorheen de termen design en ontwerpen veelal in verband gebracht werden met de creatieve sector en de maakindustrie, worden ze in toenemende mate toegepast in andere beroepsdomeinen. Strategisch ontwerpen richt zich op ontwerpprocessen in verschillende soorten beroepssituaties. Deze processen kunnen leiden tot tastbare ontwerpen in de vorm van een fysiek product, maar ook tot meer abstractere ontwerpen als een dienst of een organisatiestrategie. Veel professionals dienen in het kader van hun beroepsuitoefening te beschikken over zowel onderzoekend als ontwerpend vermogen om daarmee in te kunnen spelen op de uitdagingen van de huidige tijd.

Studenten worden hierop voorbereid en leren innovatieve oplossingen te bedenken voor (complexe) problemen en vraagstukken. Ze leren kansen, problemen en behoeften te signaleren, op basis hiervan onderzoeks- en ontwerpprocessen in gang te zetten en daarbij op creatieve wijze gebruik te maken van voorhanden data, kennis en opvattingen. Aankomende professionals krijgen daarmee zicht op het brede pallet aan strategische keuzes die een ontwerper kan maken bij de inrichting van ontwerpprocessen. Zij zijn zo toegerust het ontwerpproces af te stemmen op dat wat nodig is in de specifieke ontwerpsituatie. De auteurs spreken ook wel over situationeel ontwerpen.

In dit boek staan vijf primaire ontwerpstrategieën centraal, waaraan meer generieke en vakspecifieke ontwerpbegrippen, -modellen, methoden en technieken worden verbonden. Het vormt een domeinonafhankelijk kader voor het typeren van ontwerpprocessen.

De uitgave geeft zowel professionals als bachelor- en masterstudenten in het hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs een verdiepend inzicht in de wijze waarop ze het ontwerpproces kunnen doorlopen en de strategische keuzes die hieraan ten grondslag liggen. Het biedt ondersteuning om voor elk ontwerpproject te komen tot een passende ontwerpstrategie en deze uit te werken tot een ontwerpscenario.

Herman Blom is Lector Onderzoek aan Hogeschool NHL Stenden. Bas van Lanen is hoofddocent Research & Improvement bij de Master Social Work aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.