Alsof ze levensecht zijn, kijken ze voor zich uit: in steen vereeuwigde
koppen op gevels van historische huizen. Ze wekken een
realistische indruk, maar toch neemt men meestal aan dat het
anonieme, decoratieve onbekenden zijn. Dit boek laat zien dat
achter de hoofden echte mensen schuilen. Het zijn persoonlijke
portretten van echtparen die het huis lieten bouwen, soms samen
afgebeeld met hun kinderen, voorouders, of voorbeeldige
historische figuren.
Niet eerder is in de (inter)nationale kunstgeschiedenis op deze
schaal aandacht besteed aan de gezichten op gevels. Het onderzoek
van Dirk Jan de Vries laat zien dat de in steen vereeuwigde personen
herkend willen worden en op die plaats het Laatste Oordeel afwachten.
De diepgelovige mens presenteerde zich met zijn aangezicht
voor het oog van Christus de Rechter in afwachting van het
oordeel: de hemel of de hel. Met dat identificerende doel, soms
voorzien van namen, wapens of huismerken, lieten mensen zich
afbeelden op schilderijen, schouwen en ook op gevels.
De Vries onderzocht en fotografeerde in Nederland, Duitsland,
Wallonië en Catalonië meer dan tweehonderd gevels uit de periode
1400-1700. Zijn bevindingen laten een terugkerend patroon zien en
maken het mogelijk de in steen vereeuwigde hoofden van opdrachtgevers
te identificeren. Deze geheel nieuwe, multidisciplinaire
benadering van de oudere architectuur laat zien hoe huizen en
mensen met elkaar verbonden waren, wat ze blijvend wilden tonen
en bewaren voor de eeuwigheid.
